Tekst John Kooij
Foto John Kooij

Om Griekenland te helpen met de toestroom van asielzoekers, leveren diverse Nederlandse organisaties mensen en expertise in een zogenaamd Border Security Team (BST). Eén van hen is John Kooij, documentanalist bij de IND en voor drie maanden gestationeerd op Lesbos. Voor VreemdelingenVisie hield hij een week een dagboek bij.

John Kooij buiten in kamp Moria op Lesbos

Woensdag 25 mei 2016

Om kwart over zes gaat de wekker. Samen met twee Nederlandse collega's van de Koninklijke Marechaussee (KMar) zitten we aan het ontbijt en maken we ons op voor de eerste dienst van de week. Na het ontbijt rijden we met de auto naar Mytilini, de hoofdstad van Lesbos, om bij het hotel te verzamelen en eventueel mensen van ons team mee te nemen naar kamp Moria, ons werkterrein. Elk team bestaat uit ongeveer vijfentwintig mensen uit diverse Europese landen. Als dagelijks ritueel schudden we elkaar de hand en rijden we in colonne naar het kamp, dat op ongeveer een kwartier rijden van Mytilini ligt. In het kamp aangekomen, lossen we de nachtdienst af. In de vroege ochtend is een boot met ongeveer honderd migranten aangekomen vanuit Turkije. Deze mensen worden in eerste instantie opgevangen in een grote tent in het kamp. Hier worden dekens uitgedeeld en krijgen ze een maaltijd voordat ze geregistreerd worden. Vandaag betreft het een gemixte groep van Syrische gezinnen, Pakistanen, Bengali, Nepalezen, Noord-Afrikanen, Congolezen, Dominicanen en Eritreeërs. In groepjes van negen worden ze gecontroleerd door een Screener, samen met een tolk. Hun identiteit en nationaliteit worden vastgesteld en eventuele documenten worden onderzocht door mij of een andere ALDO (Advanced Level Document Official), zoals dat zo mooi heet binnen het team. Vervolgens worden de vingerafdrukken afgenomen en de persoonsgegevens door de Hellenic Police in hun systeem gezet. Vooral de Syriërs zijn goed gedocumenteerd, dus zijn er voor mij genoeg documenten te onderzoeken. Het resultaat aan het einde van de dag: een aantal valse Syrische identiteitskaarten, een vals Syrisch rijbewijs en een vervalst Afghaans geboortedocument. Rond de klok van vier uur worden we afgelost door de late shift. Onze werkdag zit er op.

Donderdag 26 mei 2016

Wederom een vroege dienst vandaag. In het kamp is het rustig, er zijn geen nieuwe migranten aangekomen. Bij de medische post is het druk; kinderen rennen rond en volwassenen wachten op verdere informatie over hun procedure. Zoals elke dag worden we blij verwelkomd door de vijf honden die in het kamp verblijven. In de tent wachten een aantal migranten op hun registratie, ze zijn door de politie naar het kamp gebracht. Als we beginnen, vertellen ze dat ze al eerder geregistreerd zijn. Het betreffen jonge Pakistanen die al een tijdje op het eiland verblijven. Een aantal wordt nogmaals geregistreerd, maar nu onder de juiste persoonsgegevens.

Tent op het centrale pleintje op kamp Moria

Vrijdag 27 mei 2016

Vandaag hebben we late dienst, wat betekent dat we om vier uur beginnen tot twaalf uur middernacht. Er is vanochtend een boot aangekomen met nieuwe migranten, die al gescreend en geregistreerd zijn door de collega’s van de vroege dienst. Ik probeer de ingenomen documenten te digitaliseren en te omschrijven, maar word constant afgeleid door de airco en een vlieg die het op mij gemunt heeft. Buiten is het warm. Er is onweer voorspeld en rond negen uur komt er inderdaad een enorme bak water uit de hemel vallen. Na een uur is het weer rustig in het kamp en van de Griekse teamleider mogen we rond half elf naar huis. 

Onderzoek van een document door John Kooij

Zaterdag 28 mei 2016

Vandaag wederom een late dienst van 16:00 tot 24:00 uur. Er zijn vandaag geen nieuwe migranten aangekomen op Lesbos. Ons team wordt na twee uur gehalveerd, wat betekent dat ik dit keer naar het hotel terug mag en stand-by sta tot middernacht voor het geval het nog wel druk wordt. 

Zondag 29 en maandag 30 mei 2016

Omdat ik vannacht nachtdienst heb, ben ik overdag vrij. Ik geniet van de zon, de zee en het heerlijke Griekse eten en probeer nog wat te slapen voordat we rond 23:15 verzamelen bij het hotel om van daaruit weer naar het kamp te rijden. Daar aangekomen zie ik een paar mensen in de tent zitten. Ze zijn al gescreend en wachten nu op instructies van de Griekse politie. Samen met een Nederlands-Arabische tolk loop ik door het kamp en praat met aan aantal hulpverleners en migranten. De meesten slapen, maar ondanks dat is er nog best veel leven in kamp Moria. In het gedeelte voor minderjarigen luistert een groep Pakistanen naar muziek en spelen ze een potje volleybal. Aangezien er niet veel te doen is, probeer ik rond drie uur maar wat te slapen op drie stoelen. Tot mijn verbazing lukt dit aardig en om half zeven word ik gewekt door onze Griekse teamleider met de mededeling dat we naar huis kunnen. Nog half slapend en met de afdruk van een stoelleuning in mijn ribben denk ik aan mijn komende twee vrije dagen na de nachtdienst, de zon, de zee en de tegenstrijdigheden in het leven. 

Nederlandse BST’s assisteren de Griekse autoriteiten op de eilanden Chios en Lesbos. De kern van de BST’s wordt gevormd door grensbewakers van de Koninklijke Marechaussee, aangevuld met militairen en medewerkers van andere (operationele) diensten, zoals de politie, IND en DT&V. In 2016 ondersteunen de Nederlandse grensbewakers vooral bij de bewaking van de Europese buitengrenzen in Griekenland, Italië en Bulgarije.