Tekst Karin Lassche
Foto Kick Smeets

Marja, regievoerder bij DT&V, heeft naar eigen zeggen ‘het mooiste beroep van de wereld’. Extra interessant vindt ze de terugkeer van vreemdelingen met een criminele achtergrond, medische of psychiatrische problemen: “Het is dan nog belangrijker dat je geen detail mist.”

Haar caseload brengt Marja veelvuldig op BPG Vught; de Beheers Problematische Gedetineerden Afdeling binnen PI Vught. Het is de plek waar gedetineerden met beheersmatige problemen  verblijven. Om deze vreemdelingen uit te zetten, komt het nog meer dan anders aan op een goede samenwerking met de ketenpartners, zoals Politie, DJI en KMar. Zoals dit voorjaar, bij de uitzetting van een illegaal in Nederland verblijvende vreemdeling.

Flauwvallen

“Aanvankelijk was hij opgepakt vanwege een vals ID”, vertelt Marja. “Maar hij bleek veel op zijn kerfstok te hebben, waaronder ernstige feiten in meerdere Europese landen. Het was net alsof we in de film ‘Silence of the Lambs’ waren beland, maar dan in drievoud. Hij kon zichzelf zo oppeppen dat hij ging overgeven en flauwvallen. Maar als hij dan hulp kreeg, sloeg hij toe en werd hij agressief tegen de verpleegkundigen en medewerkers.” Samen met Heidy Groenendaal, van PI Vught, maakte Marja een stappenplan om de man uit te zetten naar zijn land van herkomst. Voor Marja  was het de eerste keer dat ze een vreemdeling achter veiligheidsglas moest spreken. “Hij moest met vier man worden benaderd. Pas toen de deur van de spreekkamer dicht was, gingen de boeien af, om na het gesprek meteen weer geboeid te worden.”

Mijn werkplek

Pistoolgebaar

De vreemdeling maakte een pistoolgebaar toen Marja de vluchtgegevens mededeelde. Zij en Groenendaal bereidden zich tot in de puntjes voor op de uitzetting. Alle bagage, inclusief goederen uit zijn huurappartement, werd geregistreerd, alle gedragingen vastgelegd. Vijf escorts van de KMar zouden meereizen, inclusief een medisch verpleegkundige die zo nodig een kalmeringsmiddel kon toedienen. Eenmaal op Schiphol riep de man net als eerder ‘Asiel!’ en leek vertrek er niet meer in te zitten. Totdat Groenendaal hem in de extra beveiligde bus vertelde dat een asielprocedure alleen uitstel betekende. Hij koos uiteindelijk eieren voor zijn geld. De vlucht verliep goed. Ondertussen tuurde Marja thuis naar de lucht, wachtend op het bewuste toestel. “De grap is dat ik vanuit mijn woning de verkeerstoren van Schiphol kan zien. Normaal zou het vliegtuig langs mijn huis vliegen. Maar achteraf bleek dat ze van een andere baan vertrokken.” Ze deed een dansje toen ze hoorde dat de uitzetting was gelukt.

Tweede kans

Dat neemt niet weg dat Marja ook een gedetineerde vreemdeling met criminele antecedenten als mens behandelt. “Mensen verdienen altijd een tweede kans. Een psychisch zieke geest kan ik niet veranderen. En als ik de kans krijg wijs ik iemand op wat hij en zijn daden hebben aangericht. Tegelijkertijd kijk ik waar ik ze kan helpen, dat vind ik een verplichting.” Het heeft haar al veel mailtjes en apps opgeleverd van vreemdelingen die haar vanuit hun thuisland bedanken voor alles wat ze voor hen heeft gedaan. Zoals een Surinaamse man die vastzat voor drugssmokkel en het bericht kreeg dat zijn vrouw zelfmoord had gepleegd en had geprobeerd hun twee kinderen om te brengen. “Natuurlijk breng ik dan alles in stelling, samen met anderen, om ervoor te zorgen dat die man terug kan.” Of neem de Cubaan wiens mobiel met dierbare foto’s was achtergebleven in Nederland, waarbij Marja erin slaagde die op te sporen. “Als ik dan een bedankje krijg, ben ik helemaal gelukkig.”

Mijn werkplek