Tekst Heleen Grimmius
Foto Freek van den Bergh

Om een afgewogen beslissing op een asielaanvraag te kunnen nemen, beschikken medewerkers van de IND over uitgebreide landeninformatie. Deze landeninformatie is gebundeld in verschillende bronnen. Vanaf 18 februari zijn landenrapporten voortaan voor iedereen toegankelijk via de website van de IND.

Robert Kuiper is senior landenspecialist bij het Team Onderzoek en Expertise Land en Taal (TOELT) van de IND. TOELT ondersteunt hoor- en beslismedewerkers door hen relevante informatie te verstrekken over landen of gebieden waar vreemdelingen vandaan komen. De landenspecialisten van TOELT geven antwoord op individuele vragen van medewerkers, maar stellen ook rapporten met informatie op. Daarnaast werkt het team nauw samen met het ministerie van Buitenlandse Zaken. Kuiper: “Per land of gebied maakt Buitenlandse Zaken een zogenaamd ambtsbericht. Mijn collega’s en ik geven aan hen door welke onderwerpen we daar graag in willen hebben. We bevragen ook de DT&V, VluchtelingenWerk Nederland, UNHCR en Unicef om onderwerpen voor ambtsberichten.”

Inzicht en overzicht

Het team waarin Kuiper werkt, bundelt relevante informatie over een land in rapporten. Die worden vanaf nu voor iedereen zichtbaar. Het eerste rapport, over LHBTI’ers in Sierra Leone, is inmiddels gepubliceerd. “Zo’n rapport biedt inzicht en overzicht van de situatie in een specifiek land”, vertelt Kuiper. “Die informatie is niet alleen voor de IND van belang, maar voor alle partijen om een vreemdeling heen. We willen niet alleen voor de IND schrijven, daarom werken we bij het opstellen van deze rapporten samen met andere partijen. We hebben advocaten, wetenschappers en UNHCR gevraagd om naar ons eerste twee rapporten te kijken en ons hun input te geven. Op basis van die input willen wij toekomstige rapporten nog beter maken.”

Transparant

De beslissing om landeninformatie voortaan grotendeels openbaar te maken, vloeit voort uit een rapport van de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ)van 2020. Staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) stemde hier vervolgens mee in. Kuiper: “We willen graag transparant zijn over ons werk. Dit maakt daar deel van uit. Daarnaast kunnen de rapporten een bijdrage leveren aan nieuw beleid.”

Balans

Volgens Kuiper is de landeninformatie ook interessant voor partijen als VluchtelingenWerk Nederland. “Onze rapporten vormen een belangrijke bouwsteen bij de beoordeling van een asielaanvraag”, legt Kuiper uit. “Het scheelt VluchtelingenWerk veel tijd bij het bijstaan van vreemdelingen als ze weten waar wij onze beslissingen op baseren.” Toch komt niet alle informatie in de rapporten terecht. Kuiper: “De rapporten bevatten algemene informatie over een land of de positie van een bepaalde groep in een gebied, bijvoorbeeld over de etnische verhoudingen in Afghanistan of de positie van LHBTIQ in Sierra Leone. Voor IND-medewerkers blijft er gedetailleerde informatie beschikbaar over specifieke dorpen. Het is een balans die we moeten bewaken: we willen zo transparant zijn als maar mogelijk is, maar we willen niet alles weggeven.”