Tekst Wouter Jongepier
Foto Hans Roggen
Wie wel eens bij de IND-locatie Zevenaar is geweest, heeft ze ongetwijfeld in actie gezien. De medewerkers en vrijwilligers van VluchtelingenWerk Nederland, herkenbaar aan hun rode keycords. Ze staan aanvragers bij in de asiel- en de nareisprocedure en hebben intensief contact met de IND. De redactie van VreemdelingenVisie liep een dag mee met Trudy van der Wiele (VluchtelingenWerk), Marjan Schel en Marjolein Heering (IND). ‘We staan er allebei voor dat het proces goed, zorgvuldig en snel verloopt. Dat is belangrijk voor VluchtelingenWerk, voor de IND en natuurlijk ook voor de aanvrager.’
Vlak voor lunchtijd is op de gang goed te zien dat in Zevenaar twee organisaties onder één dak opereren. Twee derdejaars studenten HBO-Rechten praten bij over hun opleiding en het naderende einde van hun stage. Ze zijn allebei erg maatschappelijk betrokken en zien elkaar regelmatig op kantoor. De een doet werkervaring op bij de IND, de ander bij VluchtelingenWerk Nederland.
Andere rol, wel samen optrekken
‘We zijn natuurlijk geen directe collega’s,’ zegt Marjan Schel, manager bij de directie Asiel & Bescherming van de IND over de verhouding met VluchtelingenWerk. ‘Maar we kennen elkaar goed omdat we hier allemaal in het pand werken en regelmatig overleggen. Dat is goed, want we willen allebei dat de procedure goed verloopt, ook al hebben we een andere rol.’
Op de locatie in Zevenaar geeft VluchtelingenWerk, onder meer, voorlichting aan nareizigers. Vrijwilligers wonen er ook gehoren bij in het asielproces. Zo ondersteunen ze aanvragers, altijd op verzoek van een advocaat. Maar ze doen meer: in de wachtruimten spreken ze met aanvragers en beantwoorden ze vragen. Daar pikt VluchtelingenWerk signalen op die anders verloren zouden gaan in de dagelijkse drukte, legt Trudy van der Wiele, teamleider locatie Zevenaar, uit.
‘Minder vragen door voorlichting VluchtelingenWerk’
‘Het is voor ons makkelijk om contact te leggen omdat wij onafhankelijk zijn. Als er iets aan de hand is, dan bespreken we dat in het overleg met de IND. Bijvoorbeeld als iemand wel heel erg lang op een afspraak moet wachten, of als een proces op een ander punt dreigt vast te lopen. Samen kunnen we daar dan iets aan doen’, zegt Trudy.
De nareizigers, gezinsleden van statushouders die recht hebben op verblijf in Nederland, doorlopen het slot van de nareisprocedure in Zevenaar. ‘Eerst doen wij een identiteitscontrole en nemen we de documenten in,’ zegt Marjolein Heering, senior medewerker bij de aanmeldbalie. ‘Stap twee is de voorlichting van VluchtelingenWerk. Daarna kan de IND verder met het proces, krijgt de nareiziger de beschikking, dat is het besluit dat de nareiziger de verblijfsvergunning krijgt. Het verblijfsdocument wordt besteld. Ik denk dat we zonder de voorlichting van VluchtelingenWerk meer vragen zouden krijgen in de rest van het proces.’
Die voorlichting richt zich vooral op wat er in de nareisprocedure nog gaat gebeuren. En op vragen als: wat doet de IND, het COA en de gemeente? Wat is een burgerservicenummer (bsn) en hoe krijg je die? Over andere onderwerpen, school en huisvesting bijvoorbeeld, krijgen ze informatiefolders mee.
Hoe voorkom je herstel verzuim?
In de maanden daarvoor helpt VluchtelingenWerk de referent - de statushouder die al in Nederland is - om de aanvraag compleet te maken met alle vereiste informatie en formulieren. Best ingewikkeld als je de Nederlandse taal niet goed beheerst en je veel moet regelen. ‘Dat VluchtelingenWerk daarin ondersteunt, helpt ons ook weer,’ vindt Marjan. ‘Zo kunnen we sneller op aanvragen beslissen. Als documenten ontbreken, bieden wij herstel verzuim aan (de mogelijkheid om stukken alsnog aan te leveren – red.) en dan duurt de aanvraag alleen maar langer.’
Dagelijkse knelpunten en allerlei andere zaken komen ter sprake in een van de ketenpartneroverleggen in Zevenaar. Bijvoorbeeld: als de planning niet goed is en de procedure daarom spaak loopt, of als er belangrijke signalen uit de wachtruimte zijn. Ook veranderingen in het IND-proces worden besproken. Onmisbaar, noemt Trudy dit overleg waar ook het COA en andere organisaties in zitten. Volgens haar kunnen de ketenpartners zonder dit overleg hun taak niet goed uitvoeren.
In gesprek blijven als belangen botsen
Natuurlijk zijn de meningen in dit overleg wel eens verdeeld en ‘het zou vreemd zijn als dat niet zo was’, vindt Marjan. ‘In een gehoor zit VluchtelingenWerk naast de aanvrager en wij zitten aan de andere kant van het bureau, dat zegt alles over de rolverdeling. Maar we hebben respect voor elkaars rol, verantwoordelijkheid en standpunten en daar gaan we professioneel mee om. Dus ook al botsen we wel eens, we blijven met elkaar in gesprek en komen er altijd wel weer uit.’ Trudy is het daar volledig mee eens. ‘We helpen de asielzoeker en de nareiziger het best door een goede samenwerking met de partners in de migratieketen.’
Aanmelden VreemdelingenVisie
Wil je de VreemdelingenVisie voortaan in je mailbox ontvangen? Meld je dan aan bij de redactie en je krijgt een bericht als er een nieuwe editie van VreemdelingenVisie is gepubliceerd.
